SkyGliders logo
 
gradient  

De identificatiegroep

Status: verplicht

De identificatiegroep is het eerste dat je tegenkomt in een METAR (afgezien van de kop uiteraard). De groep bestaat uit twee (of soms drie) woorden die aangeven waar en wanneer de METAR werd uitgevaardigd.

De locator indicator

Het eerste woord geeft aan van welk weerstation de METAR afkomstig is. Ieder weerstation heeft een eigen unieke code van vier letters, voluit de I.C.A.O. locator indicator genaamd. Het K.N.M.I. gebruikt de Nederlandse term plaatsaanwijzer. In Nederland beginnen alle plaatsaanwijzers met EH. Plaatsaanwijzers bevatten normaalgesproken geen cijfers, maar met name Amerikaanse stations hebben dat soms toch.

Plaatsaanwijzers worden overigens niet alleen gebruikt om weerstations aan te duiden, maar ook voor een heleboel andere (luchtvaartgerelateerde) dingen. Om onnodige verwarring te voorkomen laten we dat voorlopig even buiten beschouwing. Je kunt er later eventueel meer over lezen als je dat wilt.

Een aantal Nederlandse plaatsaanwijzers

Voor de volledigheid heb ik alle locaties in Nederland waarvan ik weet dat ze (momenteel althans) METARs uitgeven even op een rijtje gezet. Alleen de olieplatforms op de Noordzee heb ik maar weggelaten omdat die doorgaans niet van belang zijn voor de recreatieve luchtvaart.

Code Plaats Evt. vliegveldnaam Soort locatie
EHAM Amsterdam Schiphol nationale luchthaven
EHBK Maastricht/Aachen Beek civiel vliegveld
EHDL Arnhem Deelen militaire vliegbasis
EHEH Eindhoven Welschap civiel vliegveld
militaire vliegbasis
EHFS Vlissingen   onbemand weerstation
EHGG Groningen Eelde civiel vliegveld
EHGR Breda Gilze-Rijen militaire vliegbasis
EHKD Den Helder De Kooy civiel vliegveld
militaire vliegbasis
EHLW Leeuwarden   militaire vliegbasis
EHRD Rotterdam Zestienhoven civiel vliegveld
EHVB Leiden Valkenburg militaire vliegbasis
EHVK Uden Volkel militaire vliegbasis
EHVL Vliehors Vlieland (militair) helikopterplatform
EHWO Bergen Op Zoom Woensdrecht militaire vliegbasis
En eventueel ook nog:
EHSA Euro Platform   meetpaal op zee
EHSC Lichteiland Goeree   aanloopbaken op zee, met meetboei

Merk op: dit overzicht was eind juli 2009 nog actueel, maar stuur gerust een berichtje als je constateert dat er ondertussen alweer iets veranderd is. Dat wil namelijk nog wel eens gebeuren. Zo zijn bijvoorbeeld onlangs de vliegbases Soesterberg (EHSB) en Twente (EHTW) gesloten en is Lelystad (EHLE) al een aantal jaar geleden gestopt met het uitgeven van METARs.

Het zal niet voor iedereen even zinvol zijn om de hele lijst uit het hoofd te gaan leren, maar als je er een paar onthoudt die voor jou interessant zijn kom je meestal al een heel eind. Helaas ligt geen van deze stations in de buurt van Aarlanderveen, of je zou Valkenburg (EHVB, zolang als dat nog duurt...) en Schiphol (EHAM) "in de buurt" moeten noemen. Maar als je bijvoorbeeld aan het zweefvliegen bent op Terlet, dan heb je EHDL (Vliegkamp Deelen) op slechts een paar kilometer afstand zitten. En zoiets is natuurlijk wel lekker handig.

Je zou misschien ook De Bilt in de lijst verwachten. Het weerstation van het K.N.M.I. aldaar heeft weliswaar wèl een plaatsaanwijzer (namelijk EHDB), maar vreemd genoeg geven ze daar toch geen METARs uit. Desgevraagd verklaarde het K.N.M.I. dat dit geen nut heeft voor de luchtvaart omdat De Bilt geen vliegveld is. Oordeel zelf maar of je dit een bevredigend antwoord vindt. Overigens worden de waarnemingen van De Bilt wel volgens een andere codering gepubliceerd, namelijk SYNOP. Misschien dat ik daar in de toekomst ook nog wel eens iets over zal schrijven, maar neem in ieder geval maar vast van me aan dat SYNOP berichten een stuk moeilijker te ontcijferen zijn dan METARs en TAFs.

METARs opvragen deel II

Nu we eenmaal weten wat plaatsaanwijzers zijn, is ook meteen duidelijk hoe de eerder genoemde websites werken:

  • De site van het K.M.N.I. is het makkelijkst: dit is gewoon een lijst met de actuele METARs van alle Nederlandse weerstations die deze berichten uitgeven. Als de plaatsaanwijzer niet in bovenstaande tabel staat heb je hoogstwaarschijnlijk te maken met een olieplatform. Merk op dat er wel de nodige "rommel" vòòr (of eigenlijk boven) ieder bericht staat, maar zoals op de vorige pagina al gezegd is kun je dat gerust overslaan. De eigenlijke METAR berichten zijn steeds de derde regel (beginnend met het woord METAR) en verder.
  • De site van de N.W.S. werkt als volgt: in het tekstveld kun je plaatsaanwijzers invullen (van over de hele wereld, dus niet alleen Amerikaanse) en na een klik op de submit knop krijg je keurig van die stations de actuele METARs te zien (minus de kop en de staart althans). Probeer bijvoorbeeld maar eens zelf de laatste METARs op te vragen van de vliegvelden van Los Angeles, San Francisco en Port Moresby (die laatste is de hoofdstad van Papua Nieuw-Guinea). Ik zal verklappen dat de plaatsaanwijzers respectievelijk KLAX, KSFO en AYPY zijn. De verdere inhoud van de berichten doet er uiteraard nog even niet toe, het gaat er nu alleen nog maar om dat je ze tenminste kunt opvragen.
Plaatsaanwijzers achterhalen

Om de METAR van een bepaald weerstation op te kunnen vragen heb je dus meestal de plaatsaanwijzer van dat station nodig. De vraag is dan natuurlijk waar je die plaatsaanwijzer kunt vinden. Tot voor kort was dat niet zo moeilijk: er was een website waarop je zo ongeveer iedere plaatsaanwijzer ter wereld kon opzoeken in een database. Maar dat mag tegenwoordig helaas (vreemd genoeg) niet meer van de I.C.A.O., dus ben je aangewezen op ietsje onorthodoxere methoden. Omdat dit nogal een lang verhaal wordt, is er een aparte pagina aan gewijd, bij het onderdeel diversen. In deze cursus zal ik waar nodig gewoon vertellen welke plaatsaanwijzer bij welk station hoort.

De tijdgroep

Het volgende woord, dat op een Z hoort te eindigen, geeft aan wanneer de METAR uitgevaardigd is. Dit woord bestaat altijd uit zes cijfers gevolgd door een Z. De betekenis ervan is als volgt:

  • De eerste twee cijfers geven de dag van de maand aan. Als het voor de tiende is wordt een voorloopnul gebruikt, dus bijvoorbeeld 09 als het de negende is vandaag.
  • De volgende vier cijfers geven het tijdstip aan in 24-uursformaat. Indien nodig worden voorloopnullen gebruikt: twee minuten na middernacht wordt bijvoorbeeld genoteerd als 0002.
  • De letter Z op het einde tenslotte, geeft aan dat het om zulu tijd gaat, ook bekend als UTC tijd (Coordinated Universal Time) en vroeger als GMT (Greenwich Mean Time). Hier in Nederland is dat 1 uur vroeger dan wintertijd en 2 uur vroeger dan zomertijd. Met andere woorden, 12:00 uur UTC is 13:00 uur Nederlandse tijd in de winter en 14:00 uur Nederlandse tijd in de zomer.

Dat de tijd in UTC vermeld wordt lijkt in eerste instantie misschien onnodig-moeilijk-doenerij, maar bedenk eens wat een gedoe het zou worden als overal ter wereld de lokale tijd gebruikt werd. Dat zou me een omrekenpartij worden... En in landen die meerdere tijdzones beslaan, zoals bijvoorbeeld Rusland, de V.S. en Australië, zou dan helemaal het einde zoek zijn.

Belangrijkste om te onthouden is dat Nederlandse wintertijd 1 uur later is dan UTC en Nederlandse zomertijd 2 uur later. Mocht je in het buitenland aan het vliegen zijn in een andere tijdzone, dan zul je even moeten uitzoeken hoeveel de lokale tijd daar verschilt van UTC.

Het voert wat te ver om op deze plaats uitgebreid stil te gaan staan bij de theorie van tijd en tijdzones. Voor de geïnteresseerde lezer is er een aparte pagina hierover gemaakt bij het onderdeel diversen.

De oplettende lezer zal gemerkt hebben dat de maand en het jaartal niet in METAR berichten vermeld worden. Behalve misschien voor meteorologisch onderzoek hebben METARs doorgaans alleen maar nut kort nadat ze zijn uitgevaardigd. Dat de dag van de maand wèl vermeld wordt heeft weer te maken met tijdzones, waarover de geïnteresseerde lezer zoals gezegd meer kan lezen op een aparte pagina.

AUTO/COR

Soms bevat de identificatiegroep ook nog het woord AUTO of het woord COR. Hier komen we later nog op terug, maar in het kort komt het hier op neer:

  • Het woord COR geeft aan dat er sprake is van een correctie van een eerder uitgegeven METAR.
  • Het woord AUTO geeft aan dat de METAR afkomstig is van een onbemand station en derhalve geautomagiseerd [sic] tot stand is gekomen.
Voorbeelden

Neem de volgende METAR:

METAR EHAM 011455Z 05009KT 010V090 9999 FEW042 22/11 Q1017 NOSIG=

  • Het woord METAR geeft aan dat het om een METAR bericht gaat (en niet bijvoorbeeld om een TAF bericht).
  • De identificatiegroep wordt gevormd door de woorden EHAM 011455Z.
    • EHAM 011455Z: Het woord EHAM geeft aan dat deze METAR afkomstig is van de weerdienst op Schiphol (zie eventueel de tabel hierboven).
    • EHAM 011455Z: Het woord 011455Z geeft aan wanneer de METAR is uitgevaardigd, namelijk...
    • EHAM 011455Z: ... op de eerste van de maand...
    • EHAM 011455Z: om 14:55 uur UTC. Dat is 15:55 uur in de winter of 16:55 uur in de zomer.
  • De rest van de METAR laten we nog even links liggen, daar komen we later wel aan toe.

Nog een voorbeeld:

METAR KSFO 061956Z 29018G26KT 10SM FEW035 17/07 A3006 RMK AO2 PK WND 29026/1954 SLP180 T01720067=

  • De identificatiegroep wordt gevormd door de woorden KSFO 061956Z.
    • KSFO 061956Z: Het woord KSFO geeft aan dat deze METAR afkomstig is van de weerdienst op het vliegveld van San Francisco (zoals ik hierboven al verklapt heb).
    • KSFO 061956Z: Dit bericht is uitgegeven op de zesde van de maand...
    • KSFO 061956Z: ... om 19:56 uur UTC. 's Zomers is dat 21:56 uur Nederlandse tijd en 12:56 uur lokale tijd in San Francisco, in de winter is het zowel hier als daar een uur eerder (dus 20:56 uur resp. 11:56 uur).
  • Ook hier geldt: de rest komt later nog wel.

volgende pagina