Inleiding
Waar gaat dit over?
Dit verhaal gaat over het leren lezen (en begrijpen) van METARs en de vergelijkbare TAFs en SPECI's. Dat zijn gecodeerde weerberichten. Waarom gecodeerd? Daar zijn een aantal redenen voor, maar de voornaamste zijn deze:
- Gecodeerde berichten zijn korter. Hierdoor zijn ze sneller door te geven en is de kans op fouten (in het doorgeven) kleiner.
- Met wat oefening kun je uit gecodeerde berichten sneller specifieke informatie vissen dan uit een door Harry Mulisch (noem maar een dwarsstraat...) opgesteld omvangrijk prozaïsch epistel.
- Gecodeerde berichten zijn (veel) makkelijker te verwerken door een computer. Hier komen we later nog wel eens op terug.
- Je hebt geen last meer van taalproblemen: of je nou Chinees, Russisch of Nederlands spreekt, METARs zijn wereldwijd hetzelfde. Al is de invloed van met name het Engels soms nog wel duidelijk terug te zien in de codes.
Je zou METARs en dergelijke kunnen vergelijken met bijvoorbeeld molecuulformules in de scheikunde of elektronenformules in de quantumfysica:
NH3 (aq) + H2O (l) ↔ NH4+(aq) + OH- (aq)
1s2 2s22p6 3s23p63d10 4s24p64d10 5s25p5
Het duurt misschien even voordat je er wijs uit kan, maar heb je het eenmaal door, dan weet je niet beter meer.
Trouwens, voor wie het per se weten wil: de eerste formule beschrijft het chemisch evenwicht dat ontstaat bij de oplossing van ammoniakgas in water (een mengsel dat bekend staat als ammonia) en de tweede beschrijft de elektronenconfiguratie van een (ongebonden) jodiumatoom in grondtoestand. Maar dat doet er nu even niet toe. We waren immers met meteo bezig, niet met natuur- en/of scheikunde.
Om je alvast een idee te geven: een METAR bericht ziet eruit zoals hieronder. TAF berichten zijn ietsje anders, maar zien er ongeveer hetzelfde uit.
Op de volgende pagina leg ik uit wat dit betekent maar de bedoeling is natuurlijk dat je na het lezen van deze cursus in staat bent om dat ook zelf te kunnen bedenken.
Wat moet ik ermee?Om heel eerlijk te zijn... Als schermpiloot in Nederland heb je er niet zo bar veel aan. De meeste weerstations bevinden zich namelijk op (civiele dan wel militaire) vliegvelden en onze liervelden bevinden zich doorgaans niet in de buurt van reguliere vliegvelden.
Maar behalve op vliegvelden, vind je weerstations ook op olieplatforms (lekker belangrijk...) en in de bergen. En dan wordt het opeens wel iets interessanter. Stel je toch eens voor dat je van plan bent om te gaan vliegen op een berg waar ze een weerstation hebben! 's Morgens op de camping haal je even via Internet de METARs en TAFs binnen en je kunt gelijk zien wat voor weer het daar op de berg is en wat voor weer er verwacht wordt. Dus je kan ter plekke bepalen of je je naar de startplek moet haasten of eerst nog even rustig boodschappen kunt gaan doen.
Verder is het nog zo dat het nooit kwaad kan om je kennis wat uit te breiden. Dit onderwerp is geen KNVvL examenstof (niet voor schermpiloten althans), maar door je te oefenen in het omgaan met METARs en dergelijke kun je je algemene weerkundige inzicht en intuïtie vergroten. Vergelijk bijvoorbeeld de berichten met je eigen waarnemingen en probeer te verklaren waarom het niet (of juist wel) met elkaar overeenkomt. Nogmaals: dit is geen verplichte stof, ook niet voor brevet-2 of -3, maar het kan wel een nuttige aanvulling op je huidige meteorologische kennis zijn.
En tot slot: het is misschien een beetje vloeken in de kerk om op de SkyGliders website te gaan roepen dat er nog meer is in het leven dan paragliding, maar toch is het wel zo. Er zijn genoeg mensen die naast paragliding nog een andere (lucht)sport beoefenen: hanggliden, ballonvaren, zweefvliegen, parachutespringen, noem maar op. Zelfs op je werk of in het dagelijks leven kan het nuttig zijn om met METAR/TAF uit de voeten te kunnen.
Anders nog iets?Ach, zomaar wat losse opmerkingen:
- Dit verhaal is in principe geschreven voor schermpiloten (paragliders), het staat immers niet voor niks hier op de SkyGliders website. Maar alles is zodanig opgezet dat het voor iedereen met elementaire meteo-kennis te volgen zou moeten zijn, zoals bijvoorbeeld beoefenaars van andere luchtsporten. Zelfs al heb je helemaal niks met luchtsport maar ben je "gewoon zomaar" iemand met interesse in meteorologie, dan zou deze cursus nog steeds goed leesbaar moeten zijn. Dat is tenminste wel de bedoeling.
- Ik heb geprobeerd alles zo levendig en helder mogelijk te vertellen, maar hoe je het ook wendt of keert: het blijft droge materie waar we het over hebben. Dus mocht je het toch te saai vinden: sorry, maar leuker kon ik het niet maken. Wel makkelijker, hoop ik.
- Zo nu en dan kan het allemaal behoorlijk gedetailleerd worden. Maar het is, zeker in het begin, belangrijker om je te concentreren op het grotere plaatje. De details komen later nog wel eens aan de orde. Om je te helpen de hoofdzaken van de bijzaken te onderscheiden heb ik die delen van de tekst die diep in details treden van een ander, SkyGliders-blauw, kleurtje voorzien: dat geeft dus aan dat het om informatie gaat waar je je, in eerste instantie althans, niet al te druk om hoeft te maken. Vaak zal het gaan om achtergrondinformatie of dingen die alleen ter volledigheid zijn opgenomen. Een voorbeeld hiervan is de toelichting van de chemische formules hierboven.
- Misschien worden in een later stadium ook nog oefenopgaven toegevoegd, maar zo ver zijn we nu nog niet. Even geduld a.u.b...
- Deze cursus leert je slechts hoe je METAR/TAF berichten moet lezen, ik ga ervan uit dat je de meteo die erachter zit al beheerst. Als er in een METAR bijvoorbeeld mist, heiïgheid of nevel wordt gemeld, neem ik aan dat je zelf wel weet wat het verschil is tussen die dingen.
- In principe zijn alle voorbeeldberichten die in de cursus voorkomen berichten die ook daadwerkelijk ooit een keer ergens ter wereld zo zijn uitgevaardigd. Maar soms kun je alle berichten van over de hele wereld van de laatste paar etmalen doorzoeken (zo'n 30 MB aan data per etmaal, gelukkig zijn computers heel goed in dit soort karweitjes) en vind je nog niet het voorbeeld dat je zoekt. In die uitzonderlijke gevallen heb ik zelf een bericht verzonnen om toch de (hypothetische) situatie uit te kunnen leggen. Het bericht is dan afkomstig van (*), een weerstation dat (voor zover mij bekend) niet bestaat.
- Omdat ik geprobeerd heb zoveel mogelijk "echte" berichten als voorbeeld te gebruiken, zullen we in deze cursus zo ongeveer de hele wereld over reizen. Niet omdat ik graag de aardrijkskundeleraar uithang of al die plekken bezocht heb (was dat maar waar...), maar gewoon omdat een hoop weersomstandigheden in Nederland en omstreken nou eenmaal zelden of nooit voorkomen.
- Ad *:
- foo is voor
computerprogrammeurs wat x
is voor wiskundigen: het wordt (te pas en te onpas) door
informatici gebruikt als naampje in voorbeelden.
