METAR

• Autoriteit
• Wat is een METAR (niet)?
• Regelmaat
• Waar haal je METARs vandaan?
• Verschijningsvormen
• Vergelijking

---

We beginnen met het behandelen van METARs. Als je METAR eenmaal onder de knie hebt is SPECI triviaal en is de stap naar TAF ook niet zo moeilijk. METAR is de basis van alles.

Autoriteit

De exacte specificatie voor de codering van METARs, TAFs en dergelijke wordt vastgesteld door de W.M.O. (World Meteorological Organization) namens de I.C.A.O. (International Civil Aviation Organization). Ze doen daar hele nuttige dingen, maar het zijn helaas wel instanties waar je als particulier weinig wijzer van wordt. De documenten waarin de METAR codering staat vastgelegd zijn niet door Jan-met-de-pet van het Internet te plukken, maar moeten besteld worden tegen betaling. Gelukkig zijn er andere instanties die ietsje klantvriendelijker zijn, zoals ons eigen K.N.M.I. Daar zijn wel documenten te downloaden waarin de METAR/TAF codering in detail wordt beschreven (zie eventueel de links-pagina). Deze documenten hebben echter alleen betrekking op de Nederlandse situatie en zijn bovendien nauwelijks te lezen als je niet al bekend bent met METARs. Ze zijn dan ook niet echt geschikt om uit te leren, maar meer bedoeld als naslagwerk voor meteorologen. Bekijk ze gerust, maar erg vrolijk zul je er waarschijnlijk niet van worden :-)

Wat is een METAR (niet)?

Over waar de afkorting METAR precies voor staat lopen de meningen nogal uiteen. Het K.N.M.I. houdt het op "METeorological Aerodrome Routine Weather Report", maar er zijn vele andere "vertalingen" in gebruik. Waar de afkorting METAR nou precies voor staat is gelukkig ook niet zo heel erg essentieel. Belangrijker om te weten is wat een METAR nou eigenlijk is. En vooral ook wat het niet is.

Met name de laatste R in de afkorting METAR is wel belangrijk om te beseffen: report. Een METAR is een beschrijving van het weer dat de afgelopen tijd is waargenomen. Het is dus geen voorspelling, dat is het domein van de TAF berichten, waar we later nog wel eens naar zullen gaan kijken (de F in TAF staat voor Forecast).

Verder is het nog belangrijk om te beseffen dat METARs geen split-second informatie verschaffen (laat staan real-time). METARs worden doorgaans op gezette tijden uitgevaardigd en melden dan statistische dingen als gemiddelden en extremen (zeg maar uitschieters) over de periode van 10 minuten voorafgaand aan uitgifte. Uiteraard is het best mogelijk dat op een weerstation continu metingen worden verricht, maar voor het opstellen van een METAR bericht wordt uitsluitend gebruik gemaakt van de metingen tussen het moment van uitgifte en de 10 minuten daarvoor. Van die metingen worden gemiddelden en extremen bepaald en op grond daarvan wordt een METAR bericht opgesteld.

Regelmaat

In principe staat het ieder weerstation vrij om zelf te bepalen hoe vaak en hoe laat het METAR berichten uitvaardigt. Gelukkig is er meestal wel een landelijke instantie - zoals in Nederland het K.N.M.I. - die een regelmaat voorschrijft waar alle aangesloten stations zich aan (dienen te) houden, maar dit is lang niet altijd het geval. Later, bij de bespreking van het verleden weer, wordt hier dieper op ingegaan maar voorlopig houden we het even bij de volgende twee vuistregels:

Waar haal je METARs vandaan?

Er zijn verschillende kanalen waarlangs je METARs kunt opvragen:

• Bij het weerstation naar binnen lopen

  Klinkt misschien brutaal, maar daar zijn weerstations voor... Voorlichting is ook een onderdeel van hun werk en veel meteorologen doen het graag. Sommigen zullen er zelfs kaarten, foto's en weet ik wat nog meer bijslepen om je de weersituatie uit te leggen. Dus mocht je ooit eens in de buurt van een weerstation zijn, loop dan eens naar binnen. Dat kan heel leerzaam zijn. Bij militaire vliegvelden zal het je trouwens waarschijnlijk niet lukken (of je moet connecties hebben), maar dat lijkt me logisch.

• Telefonisch

  Bel het weerstation op en vraag hoe de actuele METAR luidt. Bij de wat grotere stations heb je dikke kans dat je zelfs een speciaal nummer kunt bellen, waar de laatste METARs keurig worden opgelepeld door een vriendelijke stem op een bandrecorder.

• NOS Teletekst

  Op NOS Teletekst pagina 707 (Weerbulletin voor de Luchtvaart) zijn voortdurend de actuele METARs van de belangrijkste Nederlandse weerstations te vinden, op de laatste paar deelpagina's.

• Internet

  Op de site van het K.N.M.I. zijn de METARs van vrijwel alle Nederlandse weerstations te vinden: het exacte directe adres is:

  http://www.knmi.nl/actueel/metar.html

  Ook buitenlandse equivalenten van het K.N.M.I. zullen doorgaans de METARs via hun websites beschikbaar stellen. En het kan nog mooier: via de site van de N.W.S. (National Weather Service, zeg maar het K.N.M.I. van de Verenigde Staten) kun je de actuele METARs van over de hele wereld raadplegen!

  http://weather.noaa.gov/weather/metar.shtml

  Hoe die sites precies werken komt nog aan de orde, maar ik wilde ze alvast even noemen. Bookmark ze maar vast!

• Overig

  Soms zullen er nog andere mogelijkheden zijn, bijvoorbeeld via WAP, I-mode of weet ik veel wat nog meer. Maar het voert wat ver om daar dieper op in te gaan... en eerlijk gezegd heb ik daar ook geen ervaring mee.

Verschijningsvormen

De METAR kent in principe drie verschijningsvormen, waarvan we er op de vorige pagina al één hebben gezien:

• Gecodeerde vorm

  Dit is de "ruwe" METAR zoals die door het weerstation gepubliceerd wordt. Deze ziet er (bijvoorbeeld) zo uit:

  METAR EHKD 311325Z 26006KT 9999 FEW017 SCT220 16/11 Q1011 BLU BLU TEMPO WHT=

• Gedecodeerde vorm

  Hierbij is de METAR volledig omgezet in begrijpelijk Nederlands (of een andere taal):

  • Deze METAR is uitgegeven door de weerdienst van Marinevliegkamp De Kooy in Den Helder op de 31ste van de maand om 13:25 uur UTC (dat is 15:25 uur zomertijd).
  • De wind komt (bijna) uit het westen (260°) met een steady kracht van 6 knopen.
  • Het zicht bedraagt meer dan 10 km.
  • Er is bewolking met een bedekkingsgraad van 1 tot 2 achtste waarvan de basis op 1700 voet (iets meer dan 500 meter) hangt.
  • Er is ook bewolking met een bedekkingsgraad van 3 tot 4 achtste waarvan de basis op 22.000 voet (erg hoog, zullen we maar zeggen) hangt.
  • De temperatuur bedraagt 16 °C en het dauwpunt 11 °C.
  • De luchtdruk omgerekend naar zeeniveau (QNH) bedraagt 1011 hPa.
  • De huidige vliegconditie (colourstate) is blauw en de verwachting is blauw met een tijdelijke verslechtering naar wit.

  Dit is precies wat er ook in het gecodeerde bericht staat.

• Half-gedecodeerde vorm

  Hierbij worden nog steeds codes gebruikt dus de leek kan er nog steeds geen chocola van maken, maar de METAR is al wel in hapklare brokken gesneden, bijvoorbeeld op deze manier:

  • Identificatie: EHKD 311325Z
  • Wind: 26006KT
  • Zicht: 9999
  • Bewolking: FEW017 SCT220
  • Temperatuur: 16/11
  • Luchtdruk: Q1011
  • Colourstate: BLU BLU TEMPO WHT

  Het begrip colourstate zegt je nu misschien nog helemaal niks, maar dat geeft niet. Daar kijken we later nog wel eens naar.

  In het verleden stonden METARs op deze manier op NOS Teletekst en in beperkte(re) mate is dat nog steeds zo.

Vergelijking

Okee, toegegeven: voor wie niet bekend is met de METAR-codering is alleen aan de gedecodeerde (middelste) vorm een touw vast te knopen, de rest is allemaal abacadabra. Maar dat is dan ook zo ongeveer het enige voordeel van de gedecodeerde vorm, voor de rest zitten er eigenlijk alleen maar nadelen aan:

• De gecodeerde vorm is ontegenzeggelijk het kortste en de halfgedecodeerde vorm is niet veel langer. Hoe korter de berichten, hoe sneller ze kunnen worden doorgegeven en hoe kleiner de kans dat er tijdens het doorgeven een fout in sluipt (door bijvoorbeeld interferentie, attenuatie, ruis op de lijn, enzovoorts).
• Stel dat je de temperatuur wilt weten. Iemand die bekend is met de METAR-codering herkent onmiddellijk het stukje 16/11 en weet meteen dat de temperatuur "dus" 16 °C is. Maar bij de gedecodeerde vorm moet je bijna het hele bericht doorlezen voordat je een keertje de temperatuur tegenkomt. En dan heb ik de gedecodeerde vorm nog kort gehouden, maar stel je eens voor dat de gedecodeerde vorm werd opgesteld door Piet Paulusma! Dan heb je het hele bericht doorgelezen en weet je weliswaar precies hoe gezellig het is bij de fierljepkampioenschappen in Tytsjerksteradeel, maar voor die temperatuur die je graag wilde weten zul je moeten wachten tot na Hart van Nederland.
• Dat de gecodeerde vorm veel handiger is als er computers in het spel zijn, moet je maar even van me aannemen, als je dat zelf al niet had bedacht.
• En dan is er nog het puntje taal. Dat gedecodeerde bericht hierboven is voor jou misschien goed te volgen, maar ik denk dat een bezoekende piloot uit het buitenland die onze taal niet machtig is daar heel anders over zal denken.

Zoals je ziet heeft het dus wel degelijk zin om weerberichten te coderen en daarom gaan we de rest van deze cursus besteden aan het leren begrijpen van deze codering.

---

volgende pagina