Drie veschillende start methodes

Een vlucht bestaat per definitie uit een aantal onderdelen: de start, het vliegen en de landing. Voordat je start, heb je nog de voorbereidingsfase en na het landen kan er nog een briefing plaatsvinden. In Nederland onderscheiden we die startmethodes of manieren van vliegen: 'lierenstart', 'bergstart' en 'soaren'.

Bergstart

Paragliding is ontstaan in de Franse Alpen. De eerste 'piloten' waren eigenlijk meer parachutisten - van vliegen was toen nauwelijks sprake. Starten betekende zo hard mogelijk een helling aflopen en als je genoeg vaart had of de helling was steil genoeg, dan kwam je los en zweefde je naar het dal. Ook vandaag de dag start je nog steeds door van een helling af te lopen, alleen kom je met moderne schermen veel sneller los, maar is er ook meer techniek en inzicht in de omstandigheden nodig. Het starten vanaf een helling noemen we een bergstart en vliegen in de bergen noemen we bergvliegen.

Lierstart

Als er geen berg(helling) is om vanaf te starten dan kan je ook met behulp van een lierkabel de lucht in. Er wordt van een speciaal voor dit doel ontwikkelde lier een lichtgewicht maar sterke kabel (Dyneema®) van 500 tot 10000 meter lengte over het lierveld uitgelegd. Als het startsein wordt gegeven wordt de kabel strakgetrokken en begint de piloot te lopen, waarbij het scherm boven de piloot komt te staan. Als alles klopt, wordt de kabel met extra kracht ingetrokken en komt de piloot los van de grond. Op het hoogste punt koppelt de piloot de kabel los en begint de rest van de vlucht. Ofschoon er ook in berggebieden gelierd kan worden, zal je dit vooral in het vlakland aantreffen. In Nederland en Duitsland wordt heel veel gelierd, maar ook in Zwitserland, Frankrijk, de USA, Nieuw Zeeland, Australië en in tal van andere landen maakt met gebruik van deze efficiente startmethode.

Soaren

Als het waait en de windrichting is min of meer frontaal tegen een object, dan zal de bewegende lucht (wind) een uitweg moeten vinden. Naar beneden is geen optie, naar opzij is vaak maar heel beperkt mogelijk (vanwege ook daar continu aanstromende lucht), dus omhoog is dan meestal de enige overgebleven mogelijkheid. We zien dit gebeuren in de bergen, bij heel langgerekte bebouwing in vlakland en bij de (zee)duinen. Soaren is de kunst om gebruik te maken van die omhoogbewegende lucht om zo lang mogelijk te blijven vliegen en/of grote afstanden af te leggen. Als we het in Nederland over soaren hebben, dan bedoelen we bijna altijd het vliegen langs de Nederlandse kust. Ofschoon het vliegen zelf niet moeilijker is dan bergvliegen of lieren, is het gebied waarin de lucht omhoog gaat (de liftband) bij duinsoaren vaak heel smal en zeker als er meerdere piloten in hetzelfde gebied vliegen kan het een heel gepriegel zijn om in de liftband te blijven hangen. De startmethode is, indien je boven aan het duin start, heel vergelijkbaar met de bergstart, maar als het wat harder waait starten we op het strand en ook dat is een vak apart. Omdat je met duinsoaren meestal niet hoger komt dan een meter of dertig, is de grond altijd dichtbij en dat maakt deze tak van vliegen dus onvergeeflijk voor fouten. Duinsoaren doe je pas als je het lier- of bergvliegen onder de knie hebt. In afwijking van het lieren en bergvliegen hebben we het nooit over een soarstart, maar altijd over soaren.