Variometer - hoogtemeter

Een variometer (vario) meet de verandering van luchtdruk over een tijdsperiode. De meetwaarden worden met een rekenmodel omgezet in de stijg- of daalsnelheid van de vliegende combinatie. De gevonden waarden worden meestal uitgedrukt in meter per seconde (m/s) of foot per minute (ft/m) (instelbaar op alle moderne apparaten). De meeste apparaten geven een digitale (cijfers) en analoge (grafische) weergave van de gevonden waarde, alsmede een accoustische signaal (beepjes) waarbij de toonhoogte en de snelheid varieert met de stijg- of daalsnelheid.

De theorie achter de werking van een vario is eenvoudig, maar het apparaat moet nauwkeurig en snel kunnen meten en weergeven (het heeft niet veel nut om er pas seconden later achter te komen dat je net door een klein belletje bent gevlogen - je wil dat 'meteen' zien en/of horen. De betere apparaten zijn voorzien van een hoge kwaliteit barometrische sensor en het rekenmodel houdt rekening met temperatuur en hoogte (hoe hoger je komt hoe lager de luchtdruk). De luchtdruk neemt niet lineair af en daar moet het apparaat voor compenseren.

Omdat vario- en hoogtemeting in elkaars verlengde liggen en hoogte ook barometrisch wordt gemeten, geven de meeste varios ook de actuele hoogte aan. Sommige apparaten geven meerder hoogten weer (bijv. boven zee niveau en boven veldniveau bijv). Omdat de luchtdruk (bijna altijd) veranderdelijk is, moet het apparaat één of meerdere keren per dag geijkt worden.

Moderne apparaten hebben uitgebreide geheugenfuncties (elektronisch logboek met pierkwaarden en begin- en eindtijd van je vlucht). Sommige appraten houden slaan nog veel meer gegevens op, bijv. gedurende de hele vlucht met vaste intervallen (instelbaar) de vlieghoogte.

Het gebruik van GPS apparatuur is voor veel piloten normaal geworden. Nog niet zo lang geleden kon je de duurdere varios met een inteface kabel met je GPS verbinden en een uitgebreid tracklog op je vario opslaan (ideaal voor wedstrijden). De nieuwste units hebben een ingebouwde GPS chip zijn o.a. voorzien van automatische (via het GPS signaal) hoogtemeter ijking, windrichting herkenning, moving maps, laatste thermiekbel locatie memorizer, McCready functies en tracklog geheugen waarmee je later je hele vlucht op de computer kunt nabootsen en analyseren.

Welke vario het meest geschikt is hangt van veel factoren af: waar je vliegt, andere apparatuur die je bij je hebt, of je lokaal of overland of wedstrijden vliegt, je affiniteit met elektronica en je budget. We geven hieronder wat tips voor de aanschaf van een vario: als vuistregel adviseren we je om de simpelste vario aan te schaffen die nog aan je eisen voldoet. We zien de laatste jaren veel nieuwe ontwikkelingen, maar alles wat je (nog) niet nodig hebt kun je beter later tegen een gunstiger tarief of met meer functionaliteit aanschaffen. Wij verkopen alle modelen van Brauniger (is functioneel identiek aan het door hen overgenomen FlyTec) en Ascent Products, maar op internet vind je ook andere interessante units.

De meeste varios worden met behulp van een klittenband om je been bevestigd of op een cockpit geplaatst. Een cockpit biedt plaats aan meerdere instrumenten en heeft tevens extra opbergruimte voor wat eten en drinken onderweg. Als je nog niet zoveel ervaring hebt dan kun je beter even wachten met het gebruik van een cockpit.

beginnend tot gevorderd piloot

een geijkte hoogtemeter is een verplicht onderdeel van je uitrusting en een vario is een zeer handig hulmiddel bij het thermiekvliegen. Zeker in het begin, maar voor veel piloten ook later, wil je een vario die niet afleidt van het vliegen, maar cruciale informatie wel duidelijk weergeeft. Een unit als de Brauniger IQ Alto is een degelijk, betrouwbaar en economische vario/hoogtemeter en kan tegen een stootje. Voor de meeste piloten de eerste en laatste vario die ze ooit aanschaffen.

gevorderde piloot en liefhebbers van veel informatie

als je van mening bent dat bovengenoemde vario je niet voldoende informatie geeft, heb je volop keuze. Naar onze mening is de eerstvolgende zinnige optie de Brauniger IQ Basis/GPS - alle tussenliggende modellen hebben weinig toegevoegde waarde. Dit instap GPS model heeft veel geavanceerde functies zonder dat je gelijk de hoofdprijs betaald. Geschikt voor overlandvliegen en wedstrijden.

wedstrijd piloten en overlandvliegers

deze groep piloten heeft baat bij het beste van het beste. Zowel de IQ Compeo+ als de IQ Competino+ zitten bij jou op de cockpit. Zeker wedstrijdpiloten gebruiken vaak meer dan één instrument: zij hebben meestal een combinatie van een van de hier genoemde topunits alsmede een losse GPS bij zich.

gevorderde recreatieve piloten

hou je meer van basic, dan is een unit als de Sonic wellicht een optie - compact, simpel, geen display en alleen voorzien van een beeper die met verschillende tonen de variowaarden laat horen. Wordt ook als backup gebruikt. Als je dit apparaat gebruikt als altenatief voor een conventionele vario/hoogtemeter, zul je op een andere manier je vlieghoogte moeten kunnen vaststellen (bijv. met een Suunto polscomputer).

Een ander volwaardig alternatief is de Ascentvario - een volledige vario/hoogtemeter met geheugen (50 vluchten) in de vorm van een polshorloge. Klein, licht en simpel.